نقشه سایت چیست و چرا برای موتورهای جستجو حیاتی است؟

نقشه سایت یا همان Sitemap، در واقع یک فایل راهنما است که لیستی کامل از تمام صفحات و محتویات موجود در ساختار وب سایت شما را در خود جای داده است.

این فایل به موتورهای جستجو کمک می کند تا مسیر خود را پیدا کنند و خیلی راحت تر بتوانند صفحات را ببینند، آن ها را خزش یا کراول کنند و در نهایت فرایند کد ایندکس سریع گوگل و فهرست بندی مطالب را انجام دهند.

علاوه بر این موارد، سایت مپ به موتورهای جستجو نشان می دهد که کدام یک از صفحات سایت شما دارای اولویت و اهمیت بیشتری هستند. در ادامه به این پرسش که چگونه می توانیم یک نقشه سایت ایجاد کنیم، پاسخ خواهیم داد.

بررسی 4 نوع اصلی نقشه سایت

به طور کلی چهار مدل مختلف از سایت مپ وجود دارد که باید با آن ها آشنا باشید:

1. نقشه سایت XML معمولی: این مدل رایج ترین نوع محسوب می شود. معمولا به صورت یک فایل با فرمت XML است که به صفحات مختلف سایت شما آموزش لینک سازی شده است.

2. نقشه سایت ویدئو: این فایل به طور اختصاصی طراحی شده تا به چک لیست سئو Google کمک کند درک بهتری از محتوای ویدئویی قرار گرفته در صفحات شما داشته باشد.

3. نقشه سایت اخبار: این مدل به گوگل کمک می کند تا محتوای سایت هایی که برای بخش Google News تایید شده اند را سریع تر و دقیق تر پیدا کند.

4. نقشه سایت تصاویر: این نوع به گوگل کمک می کند تا تمام سئو عکس و تصاویر موجود در وب سایت شما را شناسایی و پیدا کند.

چرا نقشه سایت برای سئو اهمیت دارد؟

موتورهای جستجو مانند گوگل، یاهو و بینگ به شدت به نقشه سایت شما وابسته هستند. آن‌ها از این فایل برای پیدا کردن و شناسایی صفحات مختلف در وب سایت شما استفاده می کنند.

همانطور که گوگل می گوید:

«اگر صفحات سایت شما به درستی به یکدیگر لینک شده باشند، خزنده های وب ما معمولا می توانند بیشتر قسمت های سایت شما را کشف کنند.»

به زبان ساده تر، شاید شما صد در صد به نقشه سایت نیاز نداشته باشید. اما قطعا وجود آن به تلاش های شما در زمینه سئو چیست و بهینه سازی آسیبی نمی زند. بنابراین استفاده از آن کاملا منطقی و هوشمندانه است.

همچنین موارد و شرایط خاصی وجود دارد که در آن ها، داشتن سایت مپ واقعا مفید و حیاتی است. برای مثال گوگل عمدتا صفحات وب را از طریق دنبال کردن لینک ها پیدا می کند.

اگر سایت شما کاملا جدید است و تعداد کمی بک لینک چیست (لینک خارجی) دارید، کار برای ربات ها سخت می شود. در این حالت نقشه سایت برای کمک به گوگل در پیدا کردن صفحات شما بسیار مهم است.

یا شاید شما یک سایت فروشگاهی بزرگ با 5 میلیون صفحه را مدیریت می کنید. مگر اینکه استراتژی آموزش لینک سازی داخلی شما کاملا ایده آل باشد، گوگل به مشکل می خورد.

اگر لینک های داخلی دقیق و تعداد زیادی لینک خارجی نداشته باشید، گوگل در یافتن همه آن صفحات با مشکل مواجه خواهد شد. اینجاست که نقشه های سایت وارد میدان می شوند و راه را نشان می دهند.

با در نظر گرفتن این موارد، در ادامه روش راه اندازی یک سایت مپ و نحوه بهینه سازی آن برای موتورهای جستجو را بررسی می کنیم.

چطور یک نقشه سایت حرفه ای بسازیم؟

اولین قدم شما ایجاد فایل نقشه سایت است. اگر از سیستم مدیریت محتوای وردپرس استفاده می کنید، کارتان بسیار ساده است. شما می توانید با افزونه یوست سئو (Yoast SEO) این کار را انجام دهید.

مزیت اصلی استفاده از یوست برای ساختن نقشه سایت XML این است که همه چیز به صورت خودکار انجام می شود. یعنی نقشه سایت شما پویا (Dynamic) خواهد بود.

بنابراین هر زمان که یک صفحه جدید به سایت خود اضافه کنید، فایل آپدیت می شود. چه یک پست وبلاگ جدید باشد و چه صفحه محصول، یک لینک به طور خودکار به فایل نقشه اضافه می شود.

اگر از یوست استفاده نمی کنید هم جای نگرانی نیست. افزونه های دیگری برای وردپرس مثل Google XML Sitemaps وجود دارد که می توانید از آن ها برای چک‌ لیست سئو تکنیکال سایت خود بهره ببرید.

اگر از وردپرس استفاده نمی کنید، چه؟

نگران نباشید. می توانید از یک ابزار تولید نقشه سایت شخص ثالث مانند XML-Sitemaps.com استفاده کنید. این ابزارها یک فایل XML ایجاد می کنند که می توانید از آن به عنوان نقشه سایت خود استفاده کنید.

این ابزارها یک فایل XML استاندارد ایجاد می کنند که می توانید از آن به عنوان نقشه سایت خود استفاده کنید. در هر صورت پس از ایجاد فایل، توصیه می کنم به صورت دستی نگاهی به آن بیندازید.

آدرس نقشه سایت شما معمولا در انتهای نام دامنه با فرمت site.com/sitemap.xml یافت می شود. البته این موضوع به سیستم مدیریت محتوا و برنامه ای که استفاده کرده اید بستگی دارد.

این فایل باید تمام صفحات موجود در سایت شما را لیست کند و نمایش دهد. اگر همه چیز مرتب و خوب به نظر می رسد، زمان آن است که نقشه سایت خود را برای کد ایندکس سریع گوگل به این موتور جستجو ارسال کنید.

اگر همه چیز خوب به نظر می رسد، زمان آن است که نقشه سایت خود را به گوگل ارسال کنید.

آموزش گام‌به‌گام ارسال نقشه سایت به گوگل

حالا که نقشه سایت خود را آماده کردید، نوبت به معرفی آن به گوگل می‌رسد. برای این کار باید از ابزار قدرتمند گوگل سرچ کنسول استفاده کنید. مراحل زیر را به دقت دنبال کنید:

1. ابتدا وارد حساب کاربری خود در Google Search Console شوید.

2. از منوی کناری (سایدبار)، وب‌سایتی که قصد دارید نقشه سایت آن را ثبت کنید، انتخاب نمایید.

3. در بخش Index، روی گزینه Sitemaps کلیک کنید تا وارد صفحه مدیریت نقشه‌های سایت شوید.

اگر در گذشته اقدامی انجام داده باشید، لیستی تحت عنوان «نقشه‌های سایت ارسال شده» یا Submitted Sitemaps را مشاهده خواهید کرد. اما اگر برای اولین بار است که این کار را انجام می‌دهید، باید آدرس فایل را وارد کنید.

برای این کار، کافیست URL دقیق نقشه سایت خود را در کادر مربوطه (Add a new sitemap) وارد کرده و سپس دکمه ارسال (Submit) را بزنید.

اگر مراحل را درست طی کرده باشید و فایل شما مشکلی نداشته باشد، اطلاعات آن در لیست نقشه‌های سایت ثبت شده نمایش داده می‌شود و وضعیت آن به حالت موفقیت‌آمیز (Success) تغییر می‌کند.

شناسایی و رفع خطاها با گزارش نقشه سایت

پس از اینکه گوگل نقشه سایت شما را بررسی و خزش کرد، می‌توانید روی آن در بخش نقشه‌های ارسال شده کلیک کنید تا جزئیات بیشتری ببینید.

اگر با پیغام «ایندکس نقشه سایت با موفقیت انجام شد» مواجه شدید، یعنی گوگل توانسته به خوبی فایل شما را بخواند. اما کار اینجا تمام نمی‌شود. شما باید مطمئن شوید که صفحات مهم واقعاً ایندکس می‌شوند.

برای بررسی دقیق‌تر، روی آیکون نمودار میله‌ای کوچک کلیک کنید تا به گزارش پوشش (Coverage Report) هدایت شوید.

این گزارش حیاتی به شما نشان می‌دهد که گوگل چند آدرس URL را در نقشه سایت شما پیدا کرده و در نهایت چه تعداد از آن‌ها را در فهرست خود (Index) قرار داده است. در اینجا با دو دسته کلی روبرو می‌شوید:

• صفحات معتبر (Valid): صفحاتی که بدون مشکل ایندکس شده‌اند.
• صفحات استثناء (Excluded): صفحاتی که به هر دلیلی ایندکس نشده‌اند.

به عنوان مثال، فرض کنید گزارش نشان می‌دهد که نقشه سایت شما حاوی لینک به 116 صفحه است که 109 مورد آن معتبر و 6 مورد جزء استثناها هستند. طبیعتاً نیازی به نگرانی بابت صفحات معتبر نیست، اما باید دلیل عدم ایندکس شدن آن 6 صفحه را بررسی کنید.

ممکن است با خطاهایی مانند محتوای تکراری یا پیامی مثل «URL ارسال شده به عنوان کنونیکال انتخاب نشده است» مواجه شوید. این یعنی گوگل متوجه شده که این صفحات کپی هستند یا ارزش ایندکس شدن ندارند.

وقتی این آدرس‌ها را بررسی می‌کنید، ممکن است متوجه شوید که اصلاً نیازی به ایندکس شدن آن‌ها نبوده است. در این صورت، بهترین کار این است که آن‌ها را از فایل نقشه سایت خود حذف کنید تا چک‌ لیست سئو تکنیکال سایتتان تمیز و بهینه باقی بماند.

استفاده از نقشه سایت برای یافتن مشکلات مربوط به فهرست بندی

یکی از کاربردی ترین مزایای نقشه سایت، توانایی آن در عیب یابی وضعیت ایندکس صفحات است. این فایل به شما یک برآورد کلی و مقایسه ای دقیق ارائه می دهد.

شما می توانید تعداد صفحاتی که می خواهید ایندکس شوند را با تعداد صفحاتی که واقعا توسط گوگل ایندکس شده اند مقایسه کنید. این کار دید بسیار خوبی از وضعیت ساختار وب سایت شما می دهد.

برای مثال فرض کنید که نقشه سایت شما شامل 5000 لینک به صفحات مختلف است. اما وقتی گزارش کنسول جستجوی گوگل را بررسی می کنید، متوجه می شوید که تنها 2000 صفحه ایندکس شده است.

این اختلاف عدد نشانه واضحی از وجود یک مشکل است. ممکن است تعداد زیادی محتوای تکراری در آن 5000 صفحه وجود داشته باشد که گوگل آن ها را نادیده گرفته است.

بنابراین گوگل تصمیم گرفته همه آن ها را فهرست بندی نکند. یا شاید تعداد صفحات زیاد سایت شما باعث شده تا بودجه خزش (Crawl Budget) تمام شود و ربات ها نتوانند همه جا را ببینند.

تطابق نقشه های سایت و فایل robots.txt

هماهنگی کامل بین نقشه های سایت (Sitemap) و فایل robots.txt بسیار حیاتی است. این دو فایل باید مکمل یکدیگر باشند نه دشمن هم.

به عبارت ساده تر اگر دسترسی به صفحه ای را در فایل robots.txt مسدود کرده اید یا از تگ noindex در آن استفاده کرده اید، آن صفحه نباید در نقشه سایت باشد.

اگر این کار را انجام دهید، سیگنال های متناقضی برای گوگل ارسال می کنید. نقشه سایت شما می گوید: “این صفحه مهم است، لطفا آن را ببین”.

اما وقتی ربات گوگل (Googlebot) برای بررسی و اجرای کد ایندکس سریع گوگل به صفحه می رسد، با درب بسته مواجه می شود.

راهنمای حرفه ای برای نقشه سایت

برای اینکه بازدهی بهتری از نقشه سایت بگیرید، نکات زیر را به عنوان یک متخصص در نظر داشته باشید:

مدیریت سایت های حجیم:

نقشه های سایت محدودیت 50 هزار URL دارند. اگر سایتی بسیار بزرگ دارید، گوگل توصیه می کند آن را به چندین نقشه سایت کوچک تر تقسیم کنید.

دقت در تاریخ ها:

آدرس های موجود در نقشه سایت دارای تاریخ “آخرین تغییر” (Last Modified) هستند. توصیه می کنم این تاریخ ها را فقط زمانی تغییر دهید که واقعا تغییر مهمی در محتوا ایجاد کرده اید.

اگر بدون تغییر محتوا فقط تاریخ را بروز کنید، گوگل ممکن است این کار را یک تاکتیک اسپم در نظر بگیرد و جریمه شوید. این موضوع در آپدیت های الگوریتم های گوگل بسیار حساس است.

نقشه سایت ویدیویی:

امروزه استفاده از اسکیما ویدیو (Video Schema) تا حد زیادی نیاز به نقشه سایت جداگانه برای ویدیو را برطرف کرده است. هرچند داشتن آن ضرری ندارد، اما معمولا ارزش وقت گذاشتن را ندارد.

حجم فایل:

گوگل و بینگ فایل هایی تا حجم 50 مگابایت را می پذیرند. تا زمانی که فایل شما زیر این حجم باشد، هیچ مشکلی نخواهید داشت.

نقشه سایت HTML:

این نوع نقشه در واقع نسخه ای قابل مشاهده برای کاربران است، نه ربات ها. از آنجایی که موتورهای جستجو به فایل XML متکی هستند، شما لزوما به نسخه HTML نیاز ندارید.

اما اگر فکر می کنید این صفحه برای بازدیدکنندگان مفید است و تجربه کاربری را بهبود می دهد، استفاده از آن هیچ آسیبی به سئوی شما نمی زند.

نکات مهم برای بهینه سازی نقشه های سایت

برای بهینه سازی نقشه سایت و کسب بهترین نتیجه از آن، باید اصول خاصی را رعایت کنید. یکی از مهم ترین کارها استفاده از فایل های XML برای ساختاردهی صحیح است.

فایل XML در واقع لیستی از آدرس ها است. این فایل ربات های خزنده را به سمت محتوای اصلی و مسیر درست هدایت می کند.

شما با استفاده از آموزش لینک سازی داخلی و آدرس های خارجی در نقشه سایت، به ربات ها می گویید چه چیزی مهم است.

این کار باعث می شود خزنده های وب درک بهتری از سایت شما داشته باشند. همچنین به کاهش بروز صفحات یتیم (صفحاتی که هیچ لینکی به آن ها داده نشده) کمک می کند.

چنین شفافیتی در ساختار وب سایت باعث بهبود کلی وضعیت سئو می شود. این موضوع برای رتبه بندی شما در نتایج جستجو بسیار مفید و حیاتی است.

البته باید به یک نکته مهم توجه داشته باشید. نقشه های سایت XML لزوما ایندکس شدن صفحات وب شما را تضمین نمی کنند.

آن ها فقط شانس ایندکس شدن را افزایش می دهند. برای اطمینان بیشتر می توانید از ابزارهایی مثل کد ایندکس سریع گوگل نیز استفاده کنید.

حفظ ریشه دایرکتوری تمیز و سازماندهی شده

دایرکتوری ریشه (Root Directory) جایی است که سایر پوشه ها و فایل های دامنه در آن ذخیره می شوند. یعنی یک موقعیت مرکزی برای تمام فایل هایی که وب سایت را تشکیل می دهند.

تمام درخواست های وب از دایرکتوری ریشه شروع می شود. فرض کنید قرار دادن نقشه های سایت خارج از دایرکتوری ریشه بی ضرر باشد، اما این کار با پروتکل های استاندارد مغایرت دارد.

موقعیت فایل نقشه سایت تعیین می کند که چه فایل هایی را می تواند در خود جای دهد. درست است که موتورهای جستجو شاید حساسیت زیادی روی محل فایل sitemap.xml نداشته باشند.

اما بهتر است از شلوغ کردن و مسدود کردن دایرکتوری ریشه با چندین فایل مختلف خودداری کنید. زیرا این کار می تواند بر سرعت پاسخگویی وب سایت شما تأثیر منفی بگذارد.

شامل تمام صفحات وب در URL صفحه نقشه سایت

همانطور که گفته شد، نقشه های سایت به عنوان یک مسیریاب برای ربات های گوگل عمل می کنند. آن ها ربات ها را به تمام صفحات وب سایت می برند.

حتی زمانی که لینک سازی داخلی شما عالی نیست، نقشه سایت کمک می کند. قرار دادن همه صفحات وب در فایل نقشه، ارتباط بین سایت شما و موتورهای جستجو را بهبود می بخشد.

10 موردی که باید از سایت مپ خود حذف کنید

به عنوان یک روش ایده آل در چک‌ لیست سئو تکنیکال، سعی کنید فقط صفحاتی که از نظر سئو ارزشمند هستند را در سایت مپ قرار دهید.

این بهترین روش برای مدیریت و استفاده کارآمد از بودجه خزیدن (Crawl Budget) است. با این کار ربات ها وقتشان را روی صفحات بی ارزش هدر نمی دهند.

با این رویکرد، موتورهای جستجو به طور هوشمندانه وب سایت شما را بررسی می کنند. این کار به شما کمک می کند تا پاداش بهتری برای فهرست بندی دریافت کنید.

هدف اصلی، حذف موارد زیر از فایل نقشه سایت است:

1. صفحات تکراری: صفحاتی که دارای محتوای تکراری هستند و باعث گیج شدن گوگل می شوند.
2. صفحات شماره گذاری: صفحاتی مانند صفحه 2، 3 و غیره در دسته بندی ها.
3. صفحات غیرقانونی: صفحاتی که آدرس کنونیکال (Canonical) آن ها به درستی تنظیم نشده است.
4. صفحات آرشیو: لیست های قدیمی بایگانی پست های وبلاگ که ارزش جستجو ندارند.
5. صفحات ریدایرکت (3xx): صفحاتی که به آدرس دیگری منتقل شده اند.
6. صفحات گمشده (4xx): صفحاتی که وجود ندارند و خطای 404 می دهند.
7. صفحات خطا (5xx): صفحاتی که مشکل سرور دارند.
8. URLهای نظرات: لینک هایی که فقط مربوط به بخش نظرات هستند.
9. صفحات بدون ایندکس (Noindex): صفحاتی که خودتان دستور داده اید گوگل آن ها را ایندکس نکند.
10. صفحات منابع: صفحاتی که فقط برای ابزار هستند و صفحه فرود محسوب نمی شوند.
11. نتایج جستجو: صفحاتی که نتایج جستجوی داخلی سایت را نشان می دهند.
12. اشتراک گذاری ایمیل: صفحاتی که فقط برای ارسال مطلب با ایمیل ساخته شده اند.