فهرست مطالب
آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که طراحی یک اپلیکیشن اختصاصی برای سایت فروشگاهی‌تان چه میزان هزینه و زمان می‌طلبد؟ اگر بودجه کافی برای توسعه اپلیکیشن‌های موبایل ندارید، جای نگرانی نیست؛ وب اپلیکیشن‌های پیش‌رونده یا همان PWA می‌توانند جایگزینی عالی باشند.
PWA (Progressive Web Application) با ترکیبی از قابلیت‌های وب و تجربه مشابه اپلیکیشن‌های موبایل، تحولی در دنیای دیجیتال ایجاد کرده است. این فناوری با نصب سریع، امکان دسترسی آفلاین، به‌روزرسانی لحظه‌ای و سرعت بارگذاری بالا، تجربه‌ای روان و کاربرپسند ارائه می‌دهد.
وب اپلیکیشن‌های پیش‌رونده به دلیل سهولت استفاده و قابلیت‌های منحصربهفرد، روز‌به‌روز محبوب‌تر می‌شوند و توسعه‌دهندگان بسیاری تمایل دارند از آن‌ها برای بهبود عملکرد وب‌سایت‌هایشان استفاده کنند. در این مقاله با مفهوم PWA بیشتر آشنا شده و تفاوت‌های آن با اپلیکیشن‌های بومی (Native) و تحت وب را بررسی خواهیم کرد.
وب اپلیکیشن پیش‌رونده (PWA) چیست؟
وب اپلیکیشن پیش‌رونده یا PWA، که مخفف عبارت Progressive Web App است، به تکنولوژی مدرنی در حوزه طراحی و توسعه وب‌سایت‌ها اشاره دارد. این فناوری امکان تجربه‌ای مشابه با اپلیکیشن‌های موبایل را در محیط مرورگر برای کاربران فراهم می‌کند.
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های وب اپلیکیشن پیش‌رونده، سازگاری آن با تمام دستگاه‌ها و پلتفرم‌ها، از موبایل و تبلت گرفته تا لپ‌تاپ و دسکتاپ است. هدف اصلی از توسعه PWAها این است که کاربران تجربه‌ای روان و سریع داشته باشند و محتوای سایت همیشه برایشان در دسترس باشد. به زبان ساده، PWA ترکیبی از قابلیت‌های وب‌سایت و اپلیکیشن‌های موبایل است که در اختیار کاربران قرار می‌گیرد.
مزایای وب اپلیکیشن پیش‌رونده (PWA)
وب اپلیکیشن‌های پیش‌رونده با بهبود تجربه کاربری، امکان دسترسی سریع‌تر به محتواها را فراهم کرده‌اند. در ادامه، مزایای مهم این فناوری را بررسی می‌کنیم:
- سرعت بارگذاری بالا
یکی از مهم‌ترین مزایای PWA سرعت بالای بارگذاری صفحات است. این اپلیکیشن‌ها با استفاده از فناوری‌هایی مانند سرویس ورکرها (Service Workers)، زمان لود صفحات را به حداقل می‌رسانند و تجربه‌ای سریع و روان برای کاربران ایجاد می‌کنند. - دسترسی در حالت آفلاین
وب اپلیکیشن‌های پیش‌رونده قابلیت ذخیره داده‌ها در دستگاه کاربران را دارند. این ویژگی به کاربران اجازه می‌دهد حتی در حالت آفلاین نیز به محتوای سایت دسترسی داشته باشند. - تجربه کاربری مشابه اپلیکیشن‌های بومی
PWA با استفاده از طراحی رابط کاربری پیشرفته، انیمیشن‌ها، و قابلیت‌های لمسی مانند swiping، تجربه‌ای شبیه به اپلیکیشن‌های موبایل را ارائه می‌دهد. - نصب و به‌روزرسانی آسان
برای نصب PWA نیازی به فروشگاه‌های اپلیکیشن نیست. کاربران می‌توانند این اپلیکیشن‌ها را مستقیماً از مرورگر روی دستگاه خود نصب کنند و بدون دردسر از به‌روزرسانی‌های خودکار بهره‌مند شوند. - امنیت بالا
وب اپلیکیشن‌های پیش‌رونده برای اجرا نیاز به پروتکل امن HTTPS دارند. این ویژگی امنیت اطلاعات کاربران را تضمین می‌کند. - نمایش در نتایج موتورهای جستجو
از آنجایی که PWAها در اصل وب‌سایت هستند، محتوای آن‌ها توسط موتورهای جستجو ایندکس می‌شود و در نتایج جستجو نمایش داده می‌شود. این مزیت باعث می‌شود وب اپلیکیشن‌های پیش‌رونده در مقایسه با اپلیکیشن‌های بومی، دسترسی‌پذیری بیشتری داشته باشند. - ارسال نوتیفیکیشن
PWAها امکان ارسال نوتیفیکیشن یا اعلان را مشابه اپلیکیشن‌های بومی فراهم می‌کنند. این قابلیت می‌تواند به جذب کاربران و جلوگیری از کاهش بازدیدکنندگان کمک کند.
کاربردهای PWA چیست؟
وب اپلیکیشن‌های پیش‌رونده (PWA) تکنولوژی قدرتمندی هستند که می‌توانند هم‌زمان نقش یک صفحه وب و یک اپلیکیشن موبایل را ایفا کنند. این فناوری با ویژگی‌هایی نظیر بارگذاری اطلاعات در حالت آفلاین، سازگاری با تمامی دستگاه‌ها و مرورگرها، و به‌روزرسانی آسان، جایگزین مناسبی برای اپلیکیشن‌های بومی محسوب می‌شود.
اگر نمی‌خواهید برای توسعه اپلیکیشن هزینه زیادی صرف کنید یا مدیریت نسخه‌های متعدد اپ برای شما پرهزینه و زمان‌بر است، PWA می‌تواند راه‌حل ایده‌آلی باشد. در ادامه به حوزه‌هایی اشاره می‌کنیم که بیشترین بهره را از این تکنولوژی می‌برند:
۱. کسب‌وکارهایی که به دسترسی در شرایط اینترنت ضعیف نیاز دارند
- مزیت: قابلیت اتصال آفلاین و استفاده از کش مرورگر.
- نمونه: شرکت‌هایی مانند Uber و MakeMyTrip با استفاده از PWA تجربه‌ای بدون وقفه برای کاربران خود فراهم کرده‌اند، حتی در شرایط اینترنت ضعیف.
۲. استارت‌آپ‌ها و برندهایی با تعداد صفحات محدود
- مزیت: کاهش هزینه‌های توسعه سایت و اپلیکیشن.
- نمونه: برند Starbucks از PWA برای ارائه خدمات سریع و ساده به کاربران استفاده می‌کند و در عین حال هزینه‌های توسعه را کاهش داده است.
۳. خدمات مرتبط با حمل‌ونقل
- مزیت: به‌روزرسانی سریع و مدیریت آسان نسخه‌های مختلف.
- نمونه: شرکت‌های حمل‌ونقل مانند Uber با استفاده از PWA نیاز کاربران خود را برای دسترسی سریع و آسان برآورده می‌کنند.
۴. رسانه‌های اجتماعی با قابلیت دیده‌شدن در نتایج گوگل
- مزیت: بهبود دسترسی‌پذیری و دیده‌شدن در موتورهای جستجو.
- نمونه: پلتفرم‌هایی نظیر Pinterest از PWA برای بهینه‌سازی تجربه کاربری و بهبود رتبه‌بندی در نتایج جستجو استفاده می‌کنند.
چرا PWA جایگزینی مناسب است؟
PWAها به دلیل انعطاف‌پذیری بالا، هزینه پایین توسعه و سازگاری گسترده، انتخابی مناسب برای بسیاری از کسب‌وکارها هستند. این فناوری با ارائه ویژگی‌های پیشرفته، تجربه‌ای مشابه اپلیکیشن‌های بومی را فراهم می‌کند، بدون اینکه محدودیت‌های آن‌ها را داشته باشد.
تفاوت اپلیکیشن‌های بومی و اپلیکیشن‌های تحت وب
اپلیکیشن‌ها نقش کلیدی در زندگی دیجیتال ما دارند و در دو نوع اصلی دسته‌بندی می‌شوند: اپلیکیشن‌های بومی و اپلیکیشن‌های تحت وب. هر کدام از این نوع اپلیکیشن‌ها ویژگی‌ها، مزایا و معایب خاص خود را دارند که در ادامه به تفصیل بررسی می‌کنیم.
اپلیکیشن‌های بومی (Native Apps)
این اپلیکیشن‌ها به‌طور خاص برای یک سیستم‌عامل (مثل iOS یا Android) طراحی و توسعه داده می‌شوند.
ویژگی‌ها:
- زبان‌های برنامه‌نویسی اختصاصی:
- iOS: زبان Swift
- Android: زبان Java یا Kotlin
- هماهنگی با سخت‌افزار دستگاه:
این اپلیکیشن‌ها به طور کامل از امکانات دستگاه مثل دوربین، GPS، حسگرها و سایر قابلیت‌ها استفاده می‌کنند. - تجربه کاربری قوی‌تر:
طراحی این اپلیکیشن‌ها کاملاً با سیستم‌عامل سازگار است، بنابراین تجربه کاربری (UX) بهینه و روانی ارائه می‌دهد.
مزایا:
- عملکرد سریع‌تر و قابل اعتمادتر.
- امکان دسترسی کامل به سخت‌افزار دستگاه.
- تجربه کاربری بهتر به دلیل طراحی ویژه برای هر سیستم‌عامل.
معایب:
- هزینه بالا: توسعه جداگانه برای هر سیستم‌عامل هزینه‌بر است.
- زمان بیشتر: فرآیند توسعه برای هر پلتفرم زمان‌بر است.
- نیاز به به‌روزرسانی دستی: کاربران باید نسخه جدید را دانلود و نصب کنند.
اپلیکیشن‌های تحت وب (Web Apps)
این اپلیکیشن‌ها از طریق مرورگرها اجرا می‌شوند و نیازی به نصب ندارند.
ویژگی‌ها:
- توسعه با تکنولوژی‌های وب:
از زبان‌های HTML، CSS و JavaScript برای ساخت این اپلیکیشن‌ها استفاده می‌شود. - دسترسی آنلاین:
برای استفاده از این اپلیکیشن‌ها تنها کافی است به اینترنت و یک مرورگر دسترسی داشته باشید. - به‌روزرسانی ساده:
تمامی به‌روزرسانی‌ها در سمت سرور اعمال می‌شوند و نیازی به دانلود نسخه جدید نیست.
مزایا:
- دسترسی آسان: بدون نیاز به نصب و دانلود.
- هزینه کمتر: توسعه تنها برای یک نسخه انجام می‌شود که در تمامی مرورگرها اجرا می‌شود.
- به‌روزرسانی سریع: کاربران همیشه به نسخه جدید دسترسی دارند.
معایب:
- تجربه کاربری ضعیف‌تر: به دلیل محدودیت‌های مرورگرها، تجربه‌ای مشابه اپلیکیشن‌های بومی ارائه نمی‌دهد.
- عدم دسترسی کامل به سخت‌افزار دستگاه: امکاناتی مثل GPS یا حسگرها به طور کامل پشتیبانی نمی‌شوند.
مقایسه کلی:
| ویژگی‌ها | اپلیکیشن‌های بومی | اپلیکیشن‌های تحت وب |
|---|---|---|
| پلتفرم | مخصوص هر سیستم‌عامل | قابل اجرا روی تمامی مرورگرها |
| تجربه کاربری (UX) | قوی و بهینه | ساده‌تر و محدودتر |
| هزینه توسعه | بالا | کمتر |
| دسترسی به سخت‌افزار | کامل | محدود |
| به‌روزرسانی‌ها | نیاز به دانلود نسخه جدید | به‌صورت خودکار از سرور |
تفاوت بین وب‌سایت و وب اپلیکیشن
تفاوت بین وب‌سایت و وب اپلیکیشن از جنبه‌های مختلفی قابل بررسی است. هرکدام از این دو ابزار دیجیتال ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند. در ادامه به بررسی جزئیات این تفاوت‌ها می‌پردازیم:
1. تجربه کاربری و تعامل با کاربران
تعامل کاربر با وب اپلیکیشن‌ها بسیار فراتر از وب‌سایت‌هاست. وب اپلیکیشن‌ها قابلیت‌هایی نظیر فرم‌های تعاملی پیشرفته، منوهای پویا، و استفاده از حسگرها و امکانات دستگاه مانند دوربین و GPS را دارند. در مقابل، تعامل کاربران با وب‌سایت‌ها عمدتاً محدود به فرم‌های ساده تماس، نظرسنجی‌ها و منوهای پایه است.
2. تکنولوژی‌های مورد استفاده
توسعه وب‌سایت‌ها و وب اپلیکیشن‌ها بر پایه تکنولوژی‌های مشترکی انجام می‌شود اما با تفاوت در سطح پیشرفته بودن:
- HTML و CSS: برای ایجاد ساختار و طراحی وب استفاده می‌شوند.
- جاوا اسکریپت: تعاملات پویا و اعتبارسنجی فرم‌ها را فراهم می‌کند.
- AJAX: برای بارگذاری پویا و بدون نیاز به بارگذاری مجدد صفحه استفاده می‌شود، که در وب اپلیکیشن‌ها اهمیت بیشتری دارد.
3. سرعت و عملکرد
وب اپلیکیشن‌ها، به‌ویژه PWAها، از فناوری‌های پیشرفته‌ای استفاده می‌کنند که منجر به سرعت بارگذاری بالاتر و تجربه بهتر کاربر می‌شود. از سوی دیگر، وب‌سایت‌ها به دلیل درخواست‌های متعدد از سرور، گاهی زمان بیشتری برای بارگذاری نیاز دارند.
4. کارکرد آفلاین
یکی از مزایای کلیدی وب اپلیکیشن‌ها قابلیت دسترسی به اطلاعات در حالت آفلاین است. برای مثال، در PWAها داده‌های لازم به صورت محلی ذخیره می‌شوند. در مقابل، وب‌سایت‌ها معمولاً برای دسترسی به محتوای جدید نیازمند اتصال به اینترنت هستند، اگرچه برخی اطلاعات ذخیره‌شده در کش مرورگر ممکن است در دسترس باشند.
5. نحوه دسترسی و به‌روزرسانی
وب‌سایت‌ها به نصب نیاز ندارند و کاربران با وارد کردن آدرس می‌توانند به محتوای آن‌ها دسترسی داشته باشند. از سوی دیگر، وب اپلیکیشن‌ها معمولاً باید روی دستگاه کاربر نصب شوند. با این حال، به‌روزرسانی آن‌ها بدون نیاز به دانلود مجدد نسخه جدید انجام می‌شود.
چگونه وب اپلیکیشن قابل ایندکس بسازیم؟
در دنیای مدرن وب، وب اپلیکیشن‌های پیش‌رونده (PWA) به دلیل تجربه کاربری بهتر بسیار مورد توجه قرار گرفته‌اند. اما توسعه‌دهندگان اغلب با چالش‌هایی درباره قابلیت ایندکس این نوع اپلیکیشن‌ها در موتورهای جستجو مواجه می‌شوند. در ادامه روش‌هایی برای بهبود قابلیت ایندکس وب اپلیکیشن‌ها ارائه شده است:
۱. اطمینان از قابلیت کرال محتوای صفحات
هر صفحه باید یک URL منحصربهفرد داشته باشد که بتواند توسط موتورهای جستجو کرال شود. وب اپلیکیشن‌ها معمولاً از رندر سمت کلاینت (Client-Side Rendering) استفاده می‌کنند که به کمک آن، محتوا به‌صورت داینامیک و بدون نیاز به بارگذاری مجدد صفحه نمایش داده می‌شود.
برای افزایش قابلیت ایندکس:
- تکنیک‌های رندرینگ هیبریدی (Hybrid Rendering): محتوا در سمت کلاینت رندر می‌شود اما URLهای متفاوتی ایجاد می‌کند.
- رندر سمت سرور (Server-Side Rendering): محتوای صفحه هنگام اولین درخواست کاربر ارسال می‌شود.
- کنترل رندر سمت کلاینت: اگر از این روش استفاده می‌کنید، مطمئن شوید که بات‌های گوگل با ابزارهای مانند Google Search Console می‌توانند محتوای صفحات شما را مشاهده کنند.
۲. ایجاد URLهای تمیز و استاندارد
از شناسه‌های URL مانند #! یا # خودداری کنید. در گذشته این شناسه‌ها برای بارگذاری داده‌ها با AJAX استفاده می‌شدند، اما امروزه History API جایگزین این روش شده است. History API به شما امکان می‌دهد تاریخچه پیمایش مرورگر را مدیریت کنید.
نمونه‌های صحیح و نادرست:
- نمونه URL صحیح:
https://www.example.com/product/25 - نمونه URL نادرست:
https://www.example.com/#!product/25
۳. تعیین URLهای کنونیکال برای جلوگیری از محتوای تکراری
اگر صفحات شما دارای محتوای تکراری هستند، از تگ کنونیکال استفاده کنید تا به موتورهای جستجو بگویید کدام URL اصلی است.
نمونه کد:
برای صفحات AMP نیز از تگ زیر استفاده کنید:
۴. طراحی ریسپانسیو وب اپلیکیشن
ریسپانسیو بودن سایت برای تجربه کاربری بهتر و همچنین بهینه‌سازی موتورهای جستجو ضروری است. به نکات زیر توجه کنید:
- استفاده از ویژگی srcset برای تصاویر: این ویژگی به مرورگر کمک می‌کند تا تصویر مناسب با اندازه نمایشگر را بارگذاری کند.
- تغییر اندازه فونت و فاصله بین خطوط: در دستگاه‌های مختلف المان‌ها باید متناسب باشند.
- تست وضوح نمایش در ابزار Chrome Developer: عملکرد صفحات را در اندازه‌های مختلف بررسی کنید.
۵. عدم نمایش محتوای متفاوت به کاربران و موتورهای جستجو
محتوای نمایش‌داده‌شده به کاربران باید با محتوای نمایش‌داده‌شده به موتورهای جستجو یکسان باشد. این کار از پنالتی گوگل جلوگیری کرده و قابلیت ایندکس را بهبود می‌بخشد.
6.تغییرات را یک‌مرتبه ایجاد نکنید
زمانی که می‌خواهید ویژگی‌های جدیدی به وب اپلیکیشن‌ها اضافه کنید، بهتر است آن‌ها را مرحله‌به‌مرحله اجرا کنید تا بتوانید تاثیر هر کدام را ببینید. برای مثال، اگر قصد دارید رندر سمت سرور را به رندر هیبریدی تغییر دهید، فقط همین تغییر را روی سایت خود انجام دهید تا بتوانید نتیجه آن را به‌تنهایی بررسی کنید.
7.وب اپلیکیشن‌ها را برای تمام مرورگرها بهبود دهید
برای توسعه وب اپلیکیشن‌ها نیاز است تا قابلیت‌های مرورگرها را به‌خوبی بشناسید. به عبارتی آشنایی کامل با ویژگی‌های هر مرورگر، بهتر از این است که فقط مرورگرهایی را بررسی کنید که فکر می‌کنید از ویژگی‌های مورد نظر شما پشتیبانی می‌کنند. همچنین هرگز برای فعال یا غیرفعال‌کردن یک یا چند قابلیت در وب اپلیکیشن خود، روی تغییر تنظیمات مرورگر کاربر توسط خودش حساب نکنید و از به‌روزرسانی یا راه‌اندازی وب اپلیکیشن خود بدون آزمایش در چندین مرورگر خودداری کنید!
8.سایت خود را در سرچ کنسول بررسی کنید
یکی از اقداماتی که کمک می‌کند تا مطمئن شوید وب اپلیکیشن شما در گوگل قابلیت ایندکس دارد، این است که نحوه نمایش صفحات سایت خود را در گوگل بررسی کنید. هر url سایت را در قسمت «url inspection» سرچ کنسول وارد کنید و ببینید گوگل چگونه به آن صفحه در نتایج جستجو نگاه می‌کند. علاوه بر این، سرچ کنسول می‌تواند مواردی مانند استراکچر دیتا، ریچ کارت (Rich cards)، سایت‌لینک (sitelink) و AMP را در هر صفحه بررسی کند. در روش دیگر، نقشه سایت خود را در قسمت «Sitemaps» قرار دهید تا گوگل بتواند به‌راحتی به تمام صفحات سایت شما دسترسی داشته باشد.
9.از اسکیما (Schema Markup) استفاده کنید
استفاده از اسکیما به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد تا اطلاعات جامعی از وب اپلیکیشن را به موتورهای جستجو ارائه دهند. استفاده از هر نوع اسکیمایی ممکن است برای هر صفحه از سایت شما منطقی نباشد، اما در جایی که معقول باشد توصیه می‌شود. گوگل پس از رندرگیری صفحات سایت، دیتاهای آن‌ها را استخراج خواهد کرد. فراموش نکنید از کاربرد اسکیمایی که با نوع صفحه و محتوای آن مطابقت ندارد، خودداری کنید. برای مثال، از اسکیمای «Recipe» برای صفحه محصول «تی‌شرت» استفاده نکنید، اسکیمای «Product» مناسب‌ترین اسکیمایی است که در این صفحه نیاز است.
10.از متا تگ Open Graph و Twitter Cards استفاده کنید
علاوه بر استفاده از استراکچر دیتاهای متنوع، می‌توانید متا تگ‌های Open Graph و Twitter Cards را به صفحات خود اضافه کنید. این متا تگ‌ها مخصوص فیس‌بوک و توئیتر هستند و در تجربه کاربری نقش بسزایی دارند. به همین دلیل، عملکرد درست آن‌ها را در وب اپلیکیشن پیش رونده نیز بررسی کنید.
11.وب اپلیکیشن پیش رونده را در چند مرورگر تست کنید
انتظار می‌رود نحوه نمایش وب اپلیکیشن پیش رونده در تمام مرورگرها یکسان باشد. به همین دلیل، توصیه می‌شود از ابزارهای تست مانند BrowserStack.com ،Browserling.com و BrowserShots.org استفاده کنید تا مطمئن شوید نمایش PWA شما، با انواع مرورگرها سازگار است.
12.زمان بارگذاری صفحه را بهینه کنید
در حال حاضر بهینه‌سازی سرعت سایت یک مسئله اساسی در دنیای وب است و بسیاری از توسعه‌دهندگان تلاش می‌کنند تا سرعت سایت و وب اپلیکیشن‌های خود را به استانداردهای جهانی نزدیک کنند. به همین دلیل ضروری است که فاکتور سرعت را در توسعه وب اپلیکیشن‌های پیش رونده نیز در نظر بگیرید و قبل از اینکه آن را به سایت خود اضافه کنید، زمان و سرعت لود صفحات را بهینه کنید. سرعت سایت خود را در ابزارهایی مانند Page Speed Insights و Web Page Test اندازه‌گیری کنید.
نوشته های مرتبط
