در ستون این هفته “از متخصص سئو بپرسید”، به یکی از رایج ترین چالش‌های دنیای دیجیتال یعنی مشکل ایندکس نشدن صفحات در گوگل می‌پردازیم؛ مشکلی که حتی زمانی که فکر می‌کنید تمام مراحل را به درستی طی کرده‌اید، باز هم می‌تواند گریبان گیر وب سایت شما شود. این مقاله به صورت عمیق به بررسی دلایل این اتفاق و راهکارهای عملی برای رفع آن می‌پردازد تا مطمئن شوید محتوای ارزشمند شما توسط موتورهای جستجو دیده می‌شود.
سوال این هفته از طرف کاربری به نام زاریس مطرح شده است که می‌پرسد:
«من برای وب سایت یکی از مشتریان، نقشه سایت (Sitemap) را به درستی ایجاد و در سرچ کنسول گوگل (Google Search Console) ثبت کرده‌ام و تمام تنظیمات را بررسی نموده‌ام. با این حال، با مشکل ایندکس شدن برای برخی از مقالات، و نه همه آنها، روبرو هستم. حتی پس از ارسال درخواست‌های مکرر برای ایندکس، گوگل همچنان این صفحات را نادیده می‌گیرد. مشکل از کجا می‌تواند باشد؟ واقعا گیج شده‌ام.»
این مسئله به هیچ وجه یک مشکل نادر نیست و تقریبا تمام متخصصان سئو و مدیران وب سایت‌ها حداقل یک بار با آن مواجه شده‌اند. جمله “من هر کاری که لازم بوده انجام داده‌ام، اما گوگل صفحاتم را ایندکس نمی‌کند” یک شکایت کاملا آشنا در این حوزه است که نشان می‌دهد فرآیند خزش و ایندکس شدن بسیار پیچیده تر از پیروی از یک چک لیست ساده است و به عواملی مانند سئو تکنیکال، کیفیت محتوا و استراتژی لینک سازی شما بستگی دارد.
آیا مطمئن هستید صفحه شما واقعا ایندکس نشده است؟
اولین و مهمترین قدم این است که مطمئن شوید صفحه واقعا با مشکل ایندکس نشدن صفحات در گوگل مواجه است یا صرفا رتبه خوبی در نتایج جستجو ندارد. گاهی اوقات ممکن است به این دلیل که صفحه شما برای کلمات کلیدی مد نظرتان در نتایج دیده نمی‌شود، تصور کنید که ایندکس نشده است. اما این دو مسئله کاملا متفاوت هستند. در ادامه این مقاله، راهکارهایی برای مقابله با هر دو سناریو ارائه خواهیم داد.
چه عواملی باعث بروز مشکل ایندکس می‌شوند؟
دلایل متعددی وجود دارد که چرا یک صفحه توسط گوگل ایندکس نمی‌شود یا رتبه مناسبی کسب نمی‌کند. در اینجا به بررسی اصلی ترین دلایل، از مشکلات سئو تکنیکال گرفته تا کیفیت محتوا، می‌پردازیم.
۱. مشکلات فنی (Technical SEO Issues)
دلایل فنی، چه به صورت اشتباهات سهوی و چه تصمیمات عمدی، می‌توانند مانع از دسترسی ربات گوگل (Googlebot) به صفحه شما و ایندکس کردن آن شوند.
-
مسدود شدن ربات در فایل Robots.txt: گوگل برای اینکه بتواند ارزش محتوای شما را درک کند و آن را در نتایج جستجو نمایش دهد، باید به آن دسترسی داشته باشد. اگر در فایل
robots.txtدسترسی ربات گوگل به این صفحات را مسدود کرده باشید، این می‌تواند دلیل اصلی ایندکس نشدن صفحات در گوگل باشد. هرچند گوگل از لحاظ فنی ممکن است صفحه‌ای که به آن دسترسی ندارد را بر اساس سیگنال‌های خارجی مانند بک لینک ها ایندکس کند، اما بدون توانایی تحلیل محتوا، آن صفحه هرگز رتبه خوبی کسب نخواهد کرد. -
عدم رندر شدن صحیح صفحه: حتی اگر ربات گوگل بتواند صفحه را بخزد (Crawl)، اما قادر به رندر کردن (Render) و دیدن محتوای نهایی که کاربر می‌بیند نباشد، ممکن است از ایندکس کردن آن صرف نظر کند. این مشکل به خصوص در سایت‌هایی که به شدت به جاوا اسکریپت متکی هستند، رایج است.
-
وجود تگ No-Index: این یک مشکل واضح است که اغلب نادیده گرفته می‌شود. وجود تگ
noindexدر بخش<head>صفحه، یک دستور مستقیم به ربات گوگل است تا آن صفحه را در پایگاه داده خود وارد نکند. -
مسدود سازی در سطح سرور یا CDN: ممکن است قوانینی در سطح سرور یا شبکه توزیع محتوا (CDN) شما تنظیم شده باشد که از خزش مجدد سایت و کشف صفحات جدید توسط ربات گوگل جلوگیری می‌کند. این مشکل معمولا زمانی رخ می‌دهد که تیم‌های فنی ناآشنا با اصول سئو مسئولیت نگهداری وب سایت را بر عهده دارند.
-
کدهای وضعیت سرور غیر از 200: صفحاتی که در نقشه سایت قرار داده‌اید باید با کد وضعیت
200 OKپاسخ دهند. اگر صفحه‌ای کدهای خطا مانند404(پیدا نشد) یا403(دسترسی ممنوع) را برگرداند، گوگل آن را به عنوان یک صفحه غیر فعال در نظر گرفته و ایندکس نخواهد کرد. -
سرعت پایین بارگذاری صفحه: اگر صفحات شما بسیار کند بارگذاری شوند، گوگل ممکن است کیفیت آنها را پایین ارزیابی کند. همچنین، سرعت پایین باعث می‌شود بودجه خزش (Crawl Budget) شما هدر رود و ربات گوگل از خزش صفحات جدیدتر شما صرف نظر کند.
۲. کیفیت پایین صفحه و محتوا
مشکلات مربوط به خود محتوا نیز می‌تواند مانعی جدی برای ایندکس شدن باشد.
-
تعداد کم لینک‌های داخلی: یکی از روش‌های اصلی گوگل برای سنجش اهمیت یک صفحه، لینک سازی داخلی است. صفحه‌ای که لینک‌های داخلی کمی دریافت می‌کند، از نظر گوگل به عنوان یک صفحه کم ارزش تلقی شده و شانس کمی برای ایندکس شدن و رتبه گرفتن خواهد داشت. یک استراتژی لینک سازی داخلی قوی، اهمیت صفحات شما را به گوگل نشان می‌دهد.
-
محتوای بدون ارزش افزوده: یکی از کلیدی ترین دلایل ایندکس نشدن صفحات در گوگل این است که محتوای آن صفحه به اندازه کافی با کیفیت و ارزشمند تلقی نمی‌شود. گوگل تمام صفحات وب را ایندکس نمی‌کند، بلکه محتوای منحصر به فرد، جذاب و کاربردی را در اولویت قرار می‌دهد. اگر صفحات شما محتوای کپی، کم عمق یا بی ارزش دارند (Thin Content)، حتی با رعایت تمام نکات فنی، ممکن است هرگز ایندکس نشوند.
-
محتوای تکراری یا بسیار مشابه: اگر گوگل تشخیص دهد که صفحات جدید شما کپی دقیق یا بسیار مشابه صفحات موجود (چه در سایت شما و چه در سایت‌های دیگر) هستند، ممکن است از ایندکس کردن آنها خودداری کند. حتی استفاده از تگ کنونیکال (Canonical Tag) به تنهایی کافی نیست و گوگل در نهایت بر اساس تحلیل خود تصمیم می‌گیرد که آیا یک صفحه ارزش ایندکس شدن را دارد یا خیر.
۳. جریمه دستی (Manual Action)
این احتمال نیز وجود دارد که سایت یا صفحه شما به دلیل نقض دستورالعمل‌های گوگل، یک جریمه دستی دریافت کرده باشد. برای مثال، صفحاتی که به عنوان “صفحات همکاری در فروش بی کیفیت” (Thin Affiliate Pages) شناخته شوند، ممکن است به دلیل پنالتی دستی، ایندکس نشوند. هرچند جریمه‌های دستی نسبتا نادر هستند، اما همیشه ارزش دارد که گزارش Manual Actions در سرچ کنسول گوگل را برای اطمینان بررسی کنید.
چگونه مشکل را شناسایی و رفع کنیم؟
دانستن دلایل احتمالی تنها نیمی از مسیر است. در ادامه روش‌های عملی برای تشخیص دقیق و حل مشکل را بررسی می‌کنیم.
۱. ابزار وبمستر بینگ را چک کنید
شاید استراتژی سئوی شما بر روی بینگ متمرکز نباشد، اما بررسی ایندکس شدن صفحه در Bing Webmaster Tools یک راه سریع برای فهمیدن این موضوع است که آیا مشکل مختص گوگل است (مانند جریمه دستی) یا یک مشکل فنی در سایت شما وجود دارد که مانع ایندکس شدن در تمام موتورهای جستجو شده است. URL خود را در ابزار URL Inspection بینگ وارد کنید. اگر صفحه در بینگ ایندکس شده بود، می‌دانید که باید مشکل را فقط در ارتباط با گوگل جستجو کنید.
۲. گزارش “Pages” در سرچ کنسول گوگل را بررسی کنید
به Google Search Console بروید و با استفاده از ابزار URL Inspection آدرس صفحه مورد نظر را بررسی کنید. این ابزار به شما خواهد گفت که آیا صفحه واقعا ایندکس نشده است و دلیل آن چیست. برخی از رایج ترین وضعیت‌ها عبارتند از:
-
Excluded by ‘noindex’ tag (مستثنی شده توسط تگ noindex): این پیام به وضوح نشان می‌دهد که تگ
noindexروی صفحه قرار دارد. راه حل ساده است: این تگ را حذف کرده و مجددا از طریق سرچ کنسول درخواست ایندکس بدهید. -
Discovered – currently not indexed (کشف شده – در حال حاضر ایندکس نشده): این وضعیت یعنی گوگل از وجود صفحه شما (معمولا از طریق نقشه سایت یا لینک‌ها) مطلع است، اما هنوز آن را نخزیده است. گوگل توضیح می‌دهد که این اتفاق معمولا زمانی رخ می‌دهد که خزش URL ممکن است باعث فشار بیش از حد به سرور سایت شود. اما دلیل عمیق تر این است که گوگل بر اساس کیفیت سایر صفحات سایت شما، پیش بینی کرده که این صفحه نیز احتمالا کیفیت پایینی دارد و بنابراین منابع خود را برای خزش آن هدر نمی‌دهد. برای حل این مشکل، باید با بهبود کیفیت کلی محتوا و بهبود ساختار لینک سازی، به گوگل ثابت کنید که سایت شما ارزشمند است.
-
Crawled – currently not indexed (خزش شده – در حال حاضر ایندکس نشده): این وضعیت نشان می‌دهد که گوگل صفحه را خزیده و محتوای آن را بررسی کرده، اما به این نتیجه رسیده که ارزش کافی برای افزودن به ایندکس را ندارد. این پیام مستقیما به کیفیت پایین محتوا، تکراری بودن یا عدم وجود ارزش افزوده اشاره دارد. در این حالت باید به طور جدی به فکر بهبود و بازنویسی محتوای صفحه باشید.
-
Duplicate, Google chose different canonical than user (تکراری، گوگل کنونیکال متفاوتی انتخاب کرده): این پیام یعنی گوگل صفحه شما را به عنوان یک نسخه تکراری یا بسیار مشابه از یک صفحه دیگر شناسایی کرده و تصمیم گرفته است که آن صفحه دیگر (کنونیکال انتخابی گوگل) را در نتایج نمایش دهد. برای تشویق گوگل به ایندکس کردن هر دو صفحه، باید اطمینان حاصل کنید که محتوای آنها به اندازه کافی منحصر به فرد و برای کاربران مفید است. اساسا باید به گوگل دلیلی برای ایندکس کردن هر دو صفحه بدهید.
راهکارهای عملی برای رفع مشکل ایندکس نشدن صفحات
اگرچه دلایل متعددی برای ایندکس نشدن صفحات در گوگل وجود دارد، اما خوشبختانه راه حل‌ها در دو دسته اصلی و مشخص قرار می‌گیرند. به طور کلی، مشکل شما یا ریشه در مسائل فنی سایت دارد یا به کیفیت پایین محتوای شما باز می‌گردد.
- مشکلات فنی سایت: مواردی مانند یک تگ کنونیکال اشتباه، مسدود بودن دسترسی ربات در فایل
robots.txtیا مشکلات سرور که مانع از خزش و ایندکس صحیح صفحه شده‌اند. - مشکلات کیفیتی محتوا: در این حالت، گوگل صفحه شما را به اندازه کافی برای قرار گرفتن در ایندکس خود ارزشمند نمی‌داند.
برای شروع، ابتدا تمام دلایل فنی احتمالی که در بخش‌های قبل ذکر شد را بررسی کنید. این موارد معمولا “راه‌حل‌های سریع” محسوب می‌شوند که خودتان یا تیم فنی وب‌سایت می‌توانید به سرعت آنها را برطرف کنید.
پس از اینکه از نبود مشکلات فنی اطمینان حاصل کردید، به احتمال زیاد با یک چالش کیفیتی روبرو هستید. در این مرحله باید تشخیص دهید که آیا مشکل فقط به یک صفحه خاص مربوط است یا کیفیت کلی وب‌سایت شما پایین ارزیابی شده است.
-
اگر مشکل مربوط به یک صفحه خاص است: بر روی بهبود معیارهای E-E-A-T (تخصص، تجربه، اعتبار، اعتماد) تمرکز کنید. محتوای صفحه را در مقایسه با کل محتوای موجود در اینترنت منحصر به فرد و کامل‌تر کنید. همچنین برای نشان دادن اهمیت صفحه به گوگل، برای آن بک لینک های مرتبط و با کیفیت بسازید. خرید بک لینک از منابع معتبر می‌تواند به تسریع این فرآیند کمک کند.
-
اگر مشکل مربوط به کیفیت کل سایت است: زمان آن رسیده که یک ممیزی محتوای جامع (Content Audit) انجام دهید. در این فرآیند، تمام محتوای سایت را بازبینی کرده، صفحات کم‌کیفیت را شناسایی و برای بهبود، ادغام یا حذف آنها برنامه‌ریزی کنید. این کار به بهبود درک کلی گوگل از کیفیت وب‌سایت شما کمک شایانی خواهد کرد.
جمع‌بندی نهایی
مشکل ایندکس نشدن صفحات در گوگل نیازمند کمی تحقیق و بررسی دقیق است تا ابتدا مشخص شود که آیا صفحه واقعا ایندکس نشده یا صرفا رتبه خوبی کسب نمی‌کند. پس از تشخیص قطعی، می‌توانید تمرکز خود را بر روی یافتن ریشه مشکل، چه فنی و چه کیفیتی، معطوف کنید.
اگرچه مواجهه با این چالش می‌تواند ناامیدکننده باشد، اما راه‌حل‌ها کاملا منطقی و قابل اجرا هستند. فرآیند تحقیق و عیب‌یابی نه تنها مشکل فعلی را حل می‌کند، بلکه به شما دید بهتری برای بهبود فرآیندهای خزش، ایندکس و در نهایت، بهینه سازی سایت برای موتورهای جستجو در آینده خواهد داد.
حل این مشکل در نهایت به بهبود کلی استراتژی محتوا و درک عمیق‌تر شما از بازاریابی محتوا در دنیای دیجیتال منجر خواهد شد.
من، جعفر جلالی، سایت ایران بک لینک را راه‌اندازی کردم. با تکیه بر تجربیاتی که طی سال‌ها در کسب‌وکارهای آنلاین به دست آورده‌ام و همچنین استفاده از منابع اصلی و معتبر انگلیسی، تلاش کردم بهترین مقالات و منابع آموزشی در زمینه سئو را به زبان فارسی گردآوری کنم. هدف من از ایجاد ایران بک لینک این است که به کسب‌وکارهای آنلاین کمک کنم تا با دسترسی به اطلاعات کاربردی و جامع، به موفقیت بیشتری دست پیدا کنند. امیدوارم که ایران بک لینک بتواند به منبعی قابل‌اعتماد برای شما تبدیل شود.