فهرست مطالب
کوین گیبونز مزایا و معایب فروش در مارکت‌پلیس‌هایی مانند آمازون را در مقایسه با فروش از طریق وب‌سایت شخصی بررسی می‌کند.
فروش در مارکت‌پلیس یا وب‌سایت اختصاصی؟
این هفته در بخش «از یک متخصص سئو بپرسید»، مایک از تورنتو این سوال را مطرح کرده است:
“برای یک کسب‌وکار کوچک که قصد دارد محصولات خود را به صورت آنلاین بفروشد، آیا بهتر است یک وب‌سایت فروشگاهی راه‌اندازی کنم یا از مارکت‌پلیس‌هایی مثل آمازون استفاده کنم؟”
این سوال یکی از رایج‌ترین چالش‌هایی است که صاحبان کسب‌وکارهای کوچک هنگام ورود به دنیای فروش آنلاین با آن مواجه می‌شوند.
تصمیم‌گیری در این مورد چندان ساده نیست، زیرا انتخابی که امروز انجام می‌دهید، می‌تواند استراتژی شما را برای ماه‌ها یا حتی سال‌های آینده تحت تأثیر قرار دهد.
اما اگر بخواهم پاسخ کوتاهی به این سوال بدهم، توصیه کلی من این است که در ابتدا از مارکت‌پلیس‌هایی مانند آمازون (Amazon)، ای‌بی (eBay) و اتسی (Etsy) برای فروش محصولات خود استفاده کنید. این کار باعث می‌شود با کمترین زحمت، دیده شوید، فروش داشته باشید و به سرعت در معرض دید مشتریان قرار بگیرید.
سپس، در بلندمدت، باید به تدریج وب‌سایت خود را توسعه دهید تا بتوانید کنترل کامل برند و مخاطبانتان را در اختیار داشته باشید.
البته، در اینجا یک نکته مهم وجود دارد: برخی از دسته‌بندی‌های محصولی در مارکت‌پلیس‌ها عملکرد ضعیفی دارند. این موضوع معمولاً (اما نه همیشه) شامل کالاهایی مثل مبلمان، آثار هنری خاص، قطعات یدکی خودرو و موارد مشابه می‌شود.
از طرف دیگر، اگر محصولات شما شامل کتاب‌ها، لوازم مراقبت شخصی یا برخی کالاهای دست‌ساز باشد، فروش در مارکت‌پلیس‌ها منطقی‌تر است و ممکن است حتی نیازی به ایجاد وب‌سایت اختصاصی نداشته باشید.
✅ مزایا و معایب فروش در مارکت‌پلیس‌ها
اگر هنوز تصمیم نگرفته‌اید که آیا فروش محصولاتتان را از طریق مارکت‌پلیس‌هایی مانند آمازون، Etsy یا eBay شروع کنید یا نه، بیایید مزایا و معایب این روش را بررسی کنیم.
🔹 مزایای فروش در مارکت‌پلیس‌ها
✅ دسترسی سریع به مشتریان
مارکت‌پلیس‌ها شما را در معرض دید میلیون‌ها خریدار قرار می‌دهند. برای مثال، در بریتانیا ۲۰٪ از مصرف‌کنندگان هر هفته از آمازون خرید می‌کنند و ۸۰٪ حداقل ماهی یک‌بار خرید دارند. این یعنی می‌توانید محصولاتتان را بدون نیاز به جذب ترافیک از صفر، به کاربران نمایش دهید.
✅ راه‌اندازی آسان
ثبت محصولات در یک پلتفرم فروش آماده، بسیار سریع‌تر از ساخت یک سیستم مدیریت محتوا (CMS) مثل Shopify است. به مهارت فنی خاصی نیاز ندارید و می‌توانید در عرض چند ساعت فروش خود را شروع کنید.
✅ سئو (SEO) ساده‌تر
بهینه‌سازی وب‌سایت برای گوگل کار پیچیده‌ای است، اما سئو در مارکت‌پلیس‌ها اغلب راحت‌تر است. کافی است توضیحات محصول، تصاویر و عناوین را بهینه کنید تا در نتایج جستجوی داخلی آن پلتفرم دیده شوید. جالب اینجاست که در گوگل هم ممکن است با همین صفحات مارکت‌پلیس رقابت کنید!
✅ اعتماد کاربران
میلیون‌ها نفر هر روز از مارکت‌پلیس‌ها خرید می‌کنند و به این پلتفرم‌ها اعتماد دارند. بسیاری از مشتریان ترجیح می‌دهند از مارکت‌پلیس‌های شناخته‌شده خرید کنند تا وب‌سایت‌هایی که با آن‌ها آشنا نیستند.
✅ پشتیبانی لجستیکی
بیشتر مارکت‌پلیس‌ها خدماتی مثل ارسال، مرجوعی، پردازش پرداخت و پشتیبانی مشتریان را ارائه می‌دهند که می‌تواند کار شما را بسیار راحت‌تر کند.
🔻 معایب فروش در مارکت‌پلیس‌ها
❌ کارمزد بالا
مارکت‌پلیس‌ها از فروشندگان کارمزد دریافت می‌کنند. این کارمزدها بسته به نوع محصول و پلتفرم، می‌توانند از ۲٪ تا ۲۰٪ یا حتی بیشتر متغیر باشند. این هزینه‌ها می‌توانند سود شما را به‌شدت کاهش دهند.
❌ کنترل محدود روی برند
وقتی در مارکت‌پلیس‌ها فعالیت می‌کنید، کاملاً تحت قوانین و الگوریتم‌های آن‌ها هستید. اگر پلتفرم تصمیم بگیرد محصولات خود را بیشتر تبلیغ کند یا حساب شما را مسدود کند، تقریباً هیچ کنترلی روی آن نخواهید داشت.
❌ عدم دسترسی به اطلاعات مشتریان
یکی از مشکلات بزرگ فروش در مارکت‌پلیس‌ها این است که شما مالک اطلاعات مشتریان نیستید. این یعنی نمی‌توانید برای مشتریان قبلی ایمیل‌های تبلیغاتی، تخفیف‌ها یا پیشنهادهای ویژه ارسال کنید و ایجاد وفاداری در مشتریان بسیار دشوار می‌شود.
❌ رقابت شدید
مارکت‌پلیس‌ها فضای رقابتی شدیدی دارند. شما نه‌تنها با کسب‌وکارهای کوچک مشابه رقابت می‌کنید، بلکه ممکن است با برندهای بزرگ و شناخته‌شده هم روبه‌رو شوید. حتی ممکن است خود مارکت‌پلیس، نسخه مشابهی از محصول شما را بفروشد! برای مثال، آمازون محصولات متنوعی مثل جواهرات، شیرینی و رخت‌آویز را تحت برند خودش عرضه می‌کند.
❌ کمرنگ شدن هویت برند شما
بسیاری از مشتریان وقتی از مارکت‌پلیس‌هایی مانند آمازون خرید می‌کنند، اصلاً متوجه نمی‌شوند که محصول را از یک برند مستقل خریداری کرده‌اند. در نتیجه، ممکن است برند شما برای آن‌ها قابل‌تشخیص نباشد و در بلندمدت هویت برندتان تضعیف شود.
✅ مزایا و معایب راه‌اندازی وب‌سایت فروشگاهی خودتان
بسیاری از صاحبان کسب‌وکارهای اینترنتی رویای داشتن یک فروشگاه اختصاصی را در سر دارند. اینکه یک ویترین آنلاین مخصوص به خودتان داشته باشید، قطعاً هیجان‌انگیز است! اما قبل از راه‌اندازی فروشگاه اینترنتی، بهتر است با مزایا و چالش‌های آن آشنا شوید.
🔹 مزایای داشتن وب‌سایت فروشگاهی اختصاصی
✅ کنترل کامل روی برند
وقتی وب‌سایت خودتان را دارید، همه‌چیز در اختیار شماست:
🔹 دامنه اختصاصی
🔹 طراحی سفارشی
🔹 قیمت‌گذاری دلخواه
🔹 چیدمان و تجربه کاربری مطابق با هویت برندتان
برخلاف مارکت‌پلیس‌ها که از قالب‌های ثابت استفاده می‌کنند، در وب‌سایت خودتان می‌توانید یک تجربه کاملاً شخصی‌سازی‌شده برای مشتریان ایجاد کنید که با ارزش‌های برند شما هماهنگ باشد.
✅ حاشیه سود بیشتر
در مارکت‌پلیس‌ها، کارمزدها می‌توانند تا ۲۰٪ یا بیشتر از مبلغ فروش را کم کنند. اما وقتی روی وب‌سایت خودتان فروش دارید، این هزینه‌ها را ندارید و سود بیشتری کسب می‌کنید.
✅ ارتباط مستقیم با مشتریان
در وب‌سایت خودتان، شما مالک داده‌های مشتریان هستید. این یعنی می‌توانید:
🔹 کمپین‌های بازاریابی ایمیلی اجرا کنید
🔹 پیشنهادهای شخصی‌سازی‌شده ارائه دهید
🔹 مشتریان را به خرید مجدد تشویق کنید
✅ سئو (SEO) و جذب ترافیک رایگان
اگر وب‌سایتتان را به درستی بهینه‌سازی (SEO) کنید، می‌توانید ترافیک رایگان از گوگل و سایر موتورهای جستجو دریافت کنید. این یعنی بدون پرداخت هزینه تبلیغات، مشتریانی که دقیقاً به دنبال محصولات شما هستند را جذب کنید.
✅ پرداخت سریع‌تر
در مارکت‌پلیس‌ها، معمولاً پرداخت‌ها به‌صورت دوره‌ای و با تأخیر انجام می‌شود تا در صورت وجود شکایات یا درخواست‌های بازگشت وجه، از حساب شما مبلغی کم کنند. اما در وب‌سایت شخصی، مبالغ فروش شما مستقیماً و سریع‌تر به حساب بانکی واریز می‌شود.
🔻 معایب داشتن وب‌سایت فروشگاهی اختصاصی
❌ جذب ترافیک سخت است
برخلاف مارکت‌پلیس‌ها که از قبل مشتریان زیادی دارند، وب‌سایت شما از روز اول هیچ بازدیدی ندارد. برای افزایش بازدید باید روی سئو، تبلیغات، شبکه‌های اجتماعی و تولید محتوا کار کنید که زمان‌بر و هزینه‌بر است.
❌ پیچیدگی فنی
راه‌اندازی یک فروشگاه اینترنتی نیاز به مهارت فنی دارد. حتی اگر از سیستم‌های آماده مانند Shopify یا ووکامرس استفاده کنید، همچنان باید کارهایی مثل:
🔹 انتخاب هاست و دامنه
🔹 طراحی صفحات سایت
🔹 بهینه‌سازی سرعت و امنیت
🔹 مدیریت سفارشات و پرداخت‌ها
را انجام دهید که نسبت به ثبت محصول در یک مارکت‌پلیس، چالش بیشتری دارد.
❌ هزینه‌های فنی و نگهداری
راه‌اندازی یک فروشگاه آنلاین شامل هزینه‌های مختلفی است:
🔹 خرید دامنه و هاست
🔹 طراحی و توسعه سایت
🔹 نگهداری و بروزرسانی امنیتی
🔹 ذخیره و مدیریت داده‌های مشتریان
اگر خودتان تخصص نداشته باشید، باید هزینه کنید تا یک متخصص این کارها را انجام دهد.
❌ جلب اعتماد مشتریان زمان‌بر است
اگر برند شما کوچک باشد، ممکن است مشتریان در خرید از وب‌سایت شما احساس عدم اطمینان کنند. برای جلب اعتماد، نیاز به نظرات مشتریان، استفاده از نمادهای اعتماد و سیستم‌های اعتبارسنجی مانند Trustpilot دارید که مدتی طول می‌کشد تا اعتبار برند شما تثبیت شود.
❌ چالش‌های لجستیکی
وقتی از مارکت‌پلیس استفاده می‌کنید، ارسال کالا، مرجوعی و پشتیبانی مشتریان تا حد زیادی توسط خود مارکت‌پلیس انجام می‌شود. اما در وب‌سایت اختصاصی خودتان باید:
🔹 سیستم پرداخت امن داشته باشید
🔹 روش‌های ارسال و لجستیک را مدیریت کنید
🔹 قوانین مربوط به بازگشت کالا و ضمانت را تنظیم کنید
این موارد به دانش و زمان بیشتری نیاز دارند.
🔄 فروش چند کاناله: بهترین استراتژی برای رشد فروش آنلاین
امروزه بسیاری از کسب‌وکارهای اینترنتی از چندین کانال فروش همزمان استفاده می‌کنند. این یعنی محصولاتشان را هم در مارکت‌پلیس‌هایی مثل آمازون و ای‌بی عرضه می‌کنند، هم در مارکت‌پلیس‌های محلی، هم در وب‌سایت اختصاصی خودشان و حتی از طریق شبکه‌های اجتماعی.
این رویکرد باعث می‌شود ریسک‌های وابستگی به یک کانال خاص کمتر شود و در عین حال، فروش و سودآوری افزایش یابد.
📊 آمار جالب درباره فروش چند کاناله
یک مطالعه در سال ۲۰۱۷ نشان داد که:
✅ ۶۰٪ از کسب‌وکارهای کوچک و متوسط (SMEها) بیش از نیمی از فروش خود را از طریق مارکت‌پلیس‌ها انجام می‌دهند.
✅ ۲۵٪ از این کسب‌وکارها فروششان را به‌طور مساوی بین مارکت‌پلیس‌ها و وب‌سایت خودشان تقسیم کرده‌اند.
✅ فقط ۱۲٪ از فروشندگان فقط از مارکت‌پلیس‌ها و تنها ۸٪ از آن‌ها فقط از طریق وب‌سایت خودشان فروش داشته‌اند.
💡 نتیجه؟ بیشتر فروشندگان در نهایت به سمت فروش چند کاناله (Multi-Channel Selling) می‌روند!
🛤️ بهترین مسیر: ترکیب مارکت‌پلیس‌ها و وب‌سایت اختصاصی
🔹 در ابتدا با مارکت‌پلیس‌ها شروع کنید تا سریع‌تر به فروش برسید و تقاضای بازار را بسنجید.
🔹 با افزایش فروش، وب‌سایت خودتان را راه‌اندازی کنید و بهینه‌سازی وب‌سایت (SEO) را جدی بگیرید.
🔹 به‌مرور تمرکز اصلی را روی وب‌سایت خودتان بگذارید تا هم سود بیشتری ببرید و هم مشتریان وفادار جذب کنید.
🔑 رمز موفقیت؟ ترکیب فروش از چندین کانال و داشتن یک استراتژی بلندمدت! 🚀
💡 نکته پایانی: مهم این است که شروع کنید! تجربه و آزمایش، بهترین راه برای یادگیری و موفقیت در دنیای تجارت الکترونیک است. پس، وارد عمل شوید و از این مسیر لذت ببرید!
موفق باشید! 💪
نوشته های مرتبط
