گزارش جدید سیستریکس (SISTRIX) از یک تغییر بزرگ خبر میدهد: کاهش استفاده ChatGPT از جستجوی وب برای کاربرانی که بدون ثبت نام و ورود به حساب کاربری از این ابزار استفاده میکنند. این آمار که میتواند تاثیرات مهمی بر سئو سایت و استراتژی های تولید محتوا داشته باشد، نشان میدهد که هوش مصنوعی OpenAI در دو هفته گذشته به شکل چشمگیری رفتار خود را تغییر داده است. در این بازه زمانی کوتاه، میزان استفاده از جستجوی زنده وب (Live Web Searches) برای پاسخگویی به درخواست کاربران ناشناس، از بیش از ۱۵ درصد به کمتر از ۲.۵ درصد سقوط کرده است. این تغییر میتواند نقطه عطفی در تعامل ابزار های هوش مصنوعی با منابع آنلاین و نیازمند تحلیل دقیق متخصصان بهینه سازی موتور جستجو باشد.
شرکت سیستریکس که یکی از ابزار های معتبر تحلیل سئو است، این کاهش شدید را در جلسات ناشناس (Anonymous Sessions) چت جی پی تی اندازه گیری کرده است. با این حال، جزئیات کامل متدولوژی این تحقیق هنوز به طور عمومی منتشر نشده است. جالب اینجاست که یادداشت های انتشار رسمی شرکت OpenAI نیز به تغییراتی در قابلیت جستجوی مدل خود در اواسط ماه سپتامبر اشاره کرده بودند که این گزارش جدید سیستریکس را تایید میکند. این موضوع نشان میدهد که مدل های زبان بزرگ (LLMs) دائما در حال تغییر هستند و کسب و کار ها برای حفظ جایگاه خود باید استراتژی های بک لینک و محتوای خود را با این تحولات هماهنگ کنند.
Jakarta, April 2025, ChatGPT typed in a search bar
چه تغییراتی رخ داده است؟
شرکت سیستریکس توضیح میدهد که تیم آنها به صورت روزانه «پاسخ های متعدد چت جی پی تی به طیف وسیعی از پرامپت ها (Prompts) را تحلیل میکند» و در تحلیل های اخیر خود متوجه یک روند معنادار شده اند: «چت جی پی تی به طور قابل توجهی کمتر از جستجو های وب استفاده میکند». این یافته به خصوص در مورد کاربرانی که بدون حساب کاربری از این ابزار هوش مصنوعی استفاده میکنند، صادق است. بر اساس گزارش، نرخ پاسخ هایی که با کمک گرفتن از جستجوی زنده وب تکمیل میشدند، در بازه زمانی مورد بررسی افت شدیدی را تجربه کرده است. این تحول میتواند نشان دهنده تغییر در استراتژی OpenAI برای آموزش و پاسخگویی مدل زبانی خود باشد و بر نحوه خرید رپورتاژ آگهی و هدف گذاری محتوا تاثیر بگذارد.
با وجود اهمیت این گزارش، سیستریکس جزئیات کلیدی مانند حجم نمونه آماری (Sample Size)، فهرست پرامپت های استفاده شده در تحقیق، یا روش دقیق شناسایی (Detection Method) را در مقاله خود فاش نکرده است. این شرکت همچنین اشاره میکند که چت جی پی تی به طور سنتی برای انجام جستجو های اینترنتی خود به موتور جستجوی بینگ (Bing) متکی بوده است. علاوه بر این، به شایعاتی در مورد احتمال استفاده از داده های گوگل نیز اشاره شده، اما سیستریکس هیچ ارتباط مستقیمی بین این تغییرات احتمالی در زیرساخت (Backend) و کاهش استفاده ChatGPT از جستجوی وب که اندازه گیری کرده است، برقرار نمیکند. بنابراین، هنوز مشخص نیست که آیا این کاهش نتیجه یک تصمیم استراتژیک است یا یک تغییر فنی در نحوه عملکرد مدل.
چه عواملی میتوانند در این تغییر نقش داشته باشند؟
برای درک بهتر کاهش استفاده ChatGPT از جستجوی وب، باید به چند اتفاق مهم در اکوسیستم دیجیتال توجه کنیم:
-
بازنشستگی API های جستجوی بینگ: شرکت مایکروسافت در تاریخ ۱۱ آگوست اعلام کرد که API های جستجوی بینگ (Bing Search APIs) را بازنشسته کرده است. هرچند این موضوع مستقیما به چت جی پی تی مربوط نمیشود، اما با توجه به اینکه بسیاری از ابزار های شخص ثالث به دنبال جایگزین برای این API ها هستند، این تغییر نشان دهنده یک تحول مهم در اکوسیستم جستجو است.
-
تغییرات در دسترسی به نتایج گوگل: سیستریکس در گزارش دیگری اشاره کرده که گوگل دیگر از پارامتر “num=100” برای نمایش صد نتیجه در یک صفحه پشتیبانی نمیکند. این تغییر باعث شده جمع آوری داده های صفحه نتایج موتور جستجو (SERP Data) در مقیاس بزرگ دشوارتر و پرهزینه تر شود. این عامل نیز میتواند به صورت غیر مستقیم بر تصمیم شرکت هایی مانند OpenAI برای کاهش وابستگی به منابع خارجی تاثیر گذاشته باشد، هرچند صرفا یک زمینه است و نه علت قطعی.
-
یادداشت های انتشار خود OpenAI: در یادداشت های مربوط به محصول چت جی پی تی در تاریخ ۱۶ سپتامبر، به «بهبود هایی در جستجوی چت جی پی تی» اشاره شده است. اگرچه جزئیات فنی این بهبود ها مشخص نیست، همزمانی آن با گزارش سیستریکس بسیار قابل توجه است و احتمال ارتباط این دو را افزایش میدهد. این رویداد ها اهمیت مشاوره سئو برای کسب و کار ها را دوچندان میکند تا از تغییرات ناگهانی الگوریتم ها غافلگیر نشوند.
این تغییر چه اهمیتی برای کاربران و متخصصان سئو دارد؟
اگر کاهش استفاده ChatGPT از جستجوی وب برای کاربران بدون حساب کاربری ادامه پیدا کند، شاهد تغییرات محسوسی خواهیم بود. به احتمال زیاد، پاسخ های تولید شده برای این گروه از کاربران، کمتر به منابع و اخبار روز استناد خواهند کرد و مدل بیشتر به دانش داخلی (Internal Knowledge) خود که تا تاریخ مشخصی آموزش دیده، تکیه خواهد کرد. این موضوع میتواند بر اعتبار و به‌روز بودن اطلاعات ارائه شده تاثیر بگذارد. البته این رفتار ممکن است برای کاربران دارای حساب های پلاس (Plus) یا سازمانی (Enterprise) متفاوت باشد. برای متخصصان سئو، این تغییر به معنای آن است که تمرکز بر ساخت بک لینک های با کیفیت و تولید محتوای بنیادی که بتواند بخشی از دانش پایه مدل های هوش مصنوعی شود، اهمیت بیشتری پیدا میکند.
نگاهی به آینده
در نهایت باید تاکید کرد که مشاهدات سیستریکس به یک بازه زمانی مشخص و فقط برای کاربران ناشناس محدود است. هنوز هیچ تایید رسمی از سوی OpenAI در مورد میزان کلی استفاده چت جی پی تی از جستجوی زنده وجود ندارد و دلیل این افت ناگهانی نیز مشخص نشده است. آینده هوش مصنوعی و تعامل آن با وب همچنان در حال تکامل است و باید منتظر اطلاعات بیشتر و تحلیل های دقیق تر در این زمینه باشیم.
من، جعفر جلالی، سایت ایران بک لینک را راه‌اندازی کردم. با تکیه بر تجربیاتی که طی سال‌ها در کسب‌وکارهای آنلاین به دست آورده‌ام و همچنین استفاده از منابع اصلی و معتبر انگلیسی، تلاش کردم بهترین مقالات و منابع آموزشی در زمینه سئو را به زبان فارسی گردآوری کنم. هدف من از ایجاد ایران بک لینک این است که به کسب‌وکارهای آنلاین کمک کنم تا با دسترسی به اطلاعات کاربردی و جامع، به موفقیت بیشتری دست پیدا کنند. امیدوارم که ایران بک لینک بتواند به منبعی قابل‌اعتماد برای شما تبدیل شود.