بر اساس تحقیقات جدید، همپوشانی نتایج هوش مصنوعی گوگل (Google AI Overviews) با نتایج جستجوی ارگانیک به شکل چشمگیری در حال افزایش است و به طور متوسط ۵۴ درصد از نتایج را پوشش میدهد. این همپوشانی تقریبا در تمام حوزهها به جز سایتهای فروشگاهی (ecommerce) دیده میشود و درک آن برای موفقیت در دنیای جدید سئو ضروری است. این آمار نشان میدهد که الگوریتم گوگل چگونه در حال تکامل است و چه تاثیری بر رتبه بندی سایتها خواهد گذاشت.
یک پژوهش تازه منتشر شده توسط شرکت BrightEdge، دیدگاههای جدید و ارزشمندی را در مورد نحوه عملکرد بخش نمای کلی هوش مصنوعی گوگل (AI Overviews) و چگونگی رتبه بندی وب سایتها در صنایع مختلف ارائه میدهد. یافتههای این تحقیق، پیامدهای مهمی برای آینده بهینه سازی سایت دارد و مشخص میکند که متخصصان سئو و صاحبان وب سایتها از این پس باید استراتژیهای خود را بر چه جنبههایی متمرکز کنند تا بتوانند جایگاه خود را در صفحه نتایج حفظ کرده و بهبود ببخشند. درک این تغییرات برای هر کسی که به دنبال خرید بک لینک و بهبود رتبه سایت خود است، حیاتی خواهد بود.
هوش مصنوعی گوگل و جستجوی ارگانیک: یک تحلیل عمیق
دادههای جدید نشان میدهد که ۵۴ درصد از وب سایتهایی که در بخش نمای کلی هوش مصنوعی (AIO) نمایش داده میشوند، با صفحاتی که در نتایج جستجوی ارگانیک رتبه بندی شدهاند، یکسان هستند. این آمار به این معنی است که در ۴۶ درصد موارد، نتایج هوش مصنوعی کاملاً متفاوت از نتایج ارگانیک است و این میتواند یک فرصت یا یک تهدید جدید برای سایت شما باشد. سوال مهم این است: آیا این تفاوت، نتیجه عملکرد الگوریتم جدید گوگل به نام الگوریتم فست سرچ (FastSearch algorithm) است؟
سیستم FastSearch گوگل بر پایه سیگنالهای رتبه بندی تولید شده توسط یک مدل یادگیری عمیق به نام رنک امبد (RankEmbed deep-learning model) کار میکند. این مدل با تحلیل گزارشهای جستجو (search logs) و دادههای ارزیابان کیفیت گوگل آموزش دیده است. گزارشهای جستجو شامل اطلاعات ارزشمندی از رفتار کاربران است که گوگل آن را دادههای کلیک و کوئری (click and query data) مینامد. در واقع، دادههای کلیک به مدل RankEmbed می آموزد که منظور واقعی کاربران از جستجوهایشان چیست.
رفتار کلیک کاربران، نوعی بازخورد مستقیم در مورد ارتباط یک صفحه با عبارت جستجو شده است، درست همانطور که امتیازدهی ارزیابان کیفیت به مدل RankEmbed در مورد کیفیت محتوا آموزش میدهد. کلیکهای کاربران یک سیگنال رفتاری قدرتمند است که مشخص میکند کدام صفحات برای یک جستجوی خاص، مرتبطتر هستند. برای مثال، اگر کاربرانی که عباراتی با “چگونه” را جستجو میکنند، بیشتر بر روی ویدئوها و مطالب آموزشی کلیک کنند، این مدل یاد میگیرد که برای این نوع جستجوها، محتوای ویدئویی و آموزشی رضایت بیشتری ایجاد میکند. مدل RankEmbed به صورت هوشمند “می آموزد” که صفحاتی که از نظر معنایی (semantically) به یک آموزش شباهت دارند، بهترین پاسخ برای آن نوع جستجو هستند. البته این یادگیری به معنای انسانی نیست؛ بلکه شناسایی الگوهای تکرارشونده در دادههای کلیک است.
این تحلیل به این معنی نیست که ۵۴ درصد سایتهای حاضر در نتایج هوش مصنوعی، صرفاً به خاطر فاکتورهای رتبه بندی سنتی در آنجا قرار گرفتهاند. بلکه ممکن است الگوریتم FastSearch در ۵۴ درصد مواقع، نتایجی را بازیابی کند که به طور اتفاقی شبیه به نتایج جستجوی عادی هستند و این موضوع نشان میدهد که همپوشانی نتایج هوش مصنوعی گوگل میتواند تحت تاثیر عوامل جدیدی باشد.
بینشی نوین در مورد فاکتورهای رتبه بندی
دادههای به دست آمده از تحقیق BrightEdge میتواند بازتابی از پیچیدگی الگوریتم FastSearch گوگل باشد؛ الگوریتمی که سرعت و تطابق معنایی (semantic matching) جستجوها با محتوای صفحات را در اولویت قرار میدهد و ممکن است از سیگنالهای رتبه بندی سنتی مانند لینک سازی خارجی کمتر استفاده کند. این نکتهای است که متخصصان سئو و صاحبان کسب و کار باید به آن توجه ویژهای داشته باشند. این تغییر، اهمیت تولید محتوای با کیفیت و همچنین ضرورت تطبیق نوع محتوا با چیزی که کاربران انتظار دارند ببینند را دوچندان میکند.
به عبارت سادهتر، اگر کاربران در مورد یک محصول خاص جستجو میکنند، انتظار ندارند با یک مقاله طولانی در مورد تاریخچه آن محصول روبرو شوند؛ آنها میخواهند مستقیماً صفحه خود محصول را ببینند. درک این نیاز کاربر و بهینه سازی محتوا بر اساس آن، کلید موفقیت در الگوریتمهای جدید گوگل خواهد بود.
تکامل همپوشانی نتایج هوش مصنوعی گوگل در گذر زمان
در روزهای ابتدایی راهاندازی نمای کلی هوش مصنوعی (AIO)، تنها حدود ۳۲ درصد همپوشانی بین نتایج آن و نتایج کلاسیک جستجوی ارگانیک وجود داشت. اما دادههای جدید BrightEdge نشان میدهد که این همپوشانی طی شانزده ماه گذشته به طور پیوسته افزایش یافته است و این روند همچنان ادامه دارد.
میزان همپوشانی در حوزههای مختلف متفاوت است
نسبت ۵۴ به ۴۶ درصدی که پیشتر ذکر شد، یک میانگین کلی است و در تمام صنایع یکسان نیست. درصد تطابق سایتهای نمایش داده شده در نتایج هوش مصنوعی با نتایج ارگانیک، بسته به حوزه فعالیت وب سایت (vertical) به شدت متغیر است.
محتواهای مرتبط با پول یا زندگی شما (Your Money Or Your Life – YMYL) مانند حوزههای پزشکی و مالی، نرخ همپوشانی نتایج هوش مصنوعی گوگل با نتایج ارگانیک بسیار بالاتری را نشان میدهند.
دادههای BrightEdge این تفاوت را به وضوح نشان میدهد:
- حوزه بهداشت و درمان: همپوشانی بسیار قوی ۷۵.۳ درصدی (این رقم در ابتدا ۶۳.۳ درصد بود).
- حوزه آموزش: افزایش چشمگیر همپوشانی به ۷۲.۶ درصد، که یک رشد فوق العاده ۵۳.۲ درصدی را نسبت به آمار اولیه (۱۹.۴ درصد) نشان میدهد.
- حوزه بیمه: این حوزه نیز رشد قابل توجهی داشته و همپوشانی آن به ۶۸.۶ درصد رسیده است (افزایشی معادل ۴۷.۷ درصد نسبت به ۲۰.۹ درصد اولیه).
- سایتهای فروشگاهی (E-commerce): در این حوزه، همپوشانی بسیار کم و در حدود ۲۲.۹ درصد است و تغییر چندانی (تنها ۰.۶ درصد) نداشته است.
اجازه دهید کمی گمانه زنی کنیم. به نظر میرسد در حوزههای حساس مانند بهداشت، آموزش و بیمه، تعداد سایتهای معتبر و مورد اعتماد کاربران محدودتر است و به همین دلیل همپوشانی نتایج بالاتر است. این یعنی وب سایتهای فعال در این حوزهها باید تلاش مضاعفی کنند تا به همان منبعی تبدیل شوند که کاربران انتظار دارند ببینند و به آن اعتماد کنند. توضیح سادهتر این است که الگوریتم FastSearch لزوماً از فاکتور های رتبه بندی گوگل مانند گذشته استفاده نمیکند، بلکه صفحاتی را رتبه بندی میکند که دقیقاً با انتظارات کاربر مطابقت دارند، استانداردهای کیفی بالایی را رعایت میکنند و از نظر معنایی با عبارت جستجو شده کاملاً مرتبط هستند.
سرنوشت سایتهای فروشگاهی چه میشود؟
حوزه تجارت الکترونیک یا همان سایتهای فروشگاهی، تنها بخشی است که در آن همپوشانی نتایج هوش مصنوعی با جستجوی ارگانیک تقریباً ثابت مانده است. شرکت BrightEdge حتی اشاره میکند که پوشش دهی هوش مصنوعی در این بخش حدود ۷.۶ درصد کاهش یافته است. دلیل این امر ممکن است این باشد که بخش AIO برای فاز تحقیقات و کسب اطلاعات اولیه مناسب است، اما فرمت خوبی برای کاربرانی که آماده خرید هستند و قصد دارند محصولی را به سبد خرید خود اضافه کنند، محسوب نمیشود.
جمع بندی و راهکارهای نهایی
اگرچه شرکت BrightEdge توصیه میکند سایتهایی که در حوزههای با همپوشانی بالای ۶۰ درصد فعالیت میکنند، همچنان باید بر اصول سئو سنتی تمرکز کنند، اما حقیقت این است که این یک توصیه برای تمام وب سایتها است. صرف نظر از حوزه فعالیت، همه باید روی اصول سئو تمرکز کرده و علاوه بر آن، بر روی تولید محتوای دقیق و منطبق با قصد کاربر (User Intent) برای هر جستجو سرمایه گذاری کنند. همچنین باید به بازخوردهای کاربران گوش فرا دهید تا بتوانید به سرعت نسبت به تغییرات و روندهای جدید واکنش نشان دهید.
شرکت BrightEdge برای سازگاری با این تغییرات، یک استراتژی سه مرحلهای ارائه میدهد:
- مرحله ۱: پروفایل همپوشانی خود را مشخص کنید: اندازهگیری کنید که چه درصدی از نتایج سایت شما در بخش هوش مصنوعی، همزمان در نتایج ارگانیک نیز رتبه دارند. سپس این عدد را با میانگین صنعت (۵۴ درصد) مقایسه کنید تا جایگاه واقعی خود را بشناسید.
- مرحله ۲: استراتژی خود را با قصد کاربر هماهنگ کنید: اگر همپوشانی بالا (بیش از ۶۰٪) دارید، تمرکز اصلی خود را بر سئو بگذارید. اگر همپوشانی کم (کمتر از ۳۰٪) دارید، به یک استراتژی محتوای دوگانه نیاز دارید (یکی برای هوش مصنوعی و دیگری برای ارگانیک). برای همپوشانی در حال رشد (بین ۳۰ تا ۶۰٪)، باید یک استراتژی محتوای جامع طراحی کنید که هر دو بخش را پوشش دهد.
- مرحله ۳: روند همگرایی را زیر نظر بگیرید: درصد همپوشانی سایت خود را به صورت ماهانه رصد کنید. این شاخص در کل صنایع طی ۱۶ ماه گذشته ۲۲ درصد رشد داشته است. مراقب جهشهای ناگهانی مانند آپدیت هسته سپتامبر ۲۰۲۴ که باعث رشد ۵.۴ درصدی شد، باشید. این کار به شما کمک میکند تا برای افزایش رتبه سایت در گوگل همیشه آماده باشید.
من، جعفر جلالی، سایت ایران بک لینک را راهاندازی کردم. با تکیه بر تجربیاتی که طی سالها در کسبوکارهای آنلاین به دست آوردهام و همچنین استفاده از منابع اصلی و معتبر انگلیسی، تلاش کردم بهترین مقالات و منابع آموزشی در زمینه سئو را به زبان فارسی گردآوری کنم. هدف من از ایجاد ایران بک لینک این است که به کسبوکارهای آنلاین کمک کنم تا با دسترسی به اطلاعات کاربردی و جامع، به موفقیت بیشتری دست پیدا کنند. امیدوارم که ایران بک لینک بتواند به منبعی قابلاعتماد برای شما تبدیل شود.