تحقیقات جدید نشون میده که کاهش نرخ کلیک گوگل برای رتبه اول نتایج ارگانیک، بعد از گسترش قابلیت AI Overview، به طرز قابل توجهی اتفاق افتاده. بر اساس داده‌های منتشر شده توسط GrowthSRC Media، نرخ کلیک (CTR) برای لینک اول گوگل از ۲۸ درصد به ۱۹ درصد رسیده که معادل یک کاهش ۳۲ درصدی هست.
این ویژگی که به‌عنوان AI Overview شناخته میشه، حالا در بخش زیادی از نتایج جستجو دیده میشه و داره روی رفتار کاربران تاثیر قابل‌توجهی میذاره.
در همین حال، جایگاه دوم نتایج جستجو افت حتی شدیدتری رو تجربه کرده. نرخ کلیک برای رتبه دوم از ۲۰.۸۳ درصد به ۱۲.۶۰ درصد کاهش پیدا کرده که معادل افتی حدود ۳۹ درصد هست.
این تحقیق روی بیش از ۲۰۰ هزار کلمه کلیدی از ۳۰ وب‌سایت مختلف در حوزه‌های فروشگاه اینترنتی (Ecommerce)، نرم‌افزار به عنوان سرویس (SaaS)، کسب‌وکارهای B2B و فناوری آموزشی (EdTech) انجام شده.
یافته‌های کلیدی درباره کاهش نرخ کلیک گوگل
طبق این گزارش، در آگوست ۲۰۲۴ قابلیت AI Overview فقط برای حدود ۱۰ هزار کلمه کلیدی نمایش داده می‌شد. اما تا ماه می ۲۰۲۵ این عدد به بیش از ۱۷۲ هزار کلمه کلیدی رسید.
این رشد گسترده، بعد از آپدیت هسته (Core Update) ماه مارس اتفاق افتاد و به‌صورت رسمی در کنفرانس توسعه‌دهندگان I/O گوگل برای کاربران آمریکا معرفی شد.
جالبه که این تغییرات تا حدی با صحبت‌های مدیرعامل گوگل، ساندار پیچای، تفاوت دارن. چون اون در مصاحبه‌ای با The Verge گفته بود:
«وقتی محتوا و لینک‌ها داخل AI Overview قرار بگیرن، نرخ کلیک (CTR) بالاتری نسبت به وقتی دارن که خارج از اون نمایش داده بشن.»
نوسان نرخ کلیک در جایگاه‌های مختلف
در حالی که رتبه‌های اول نتایج، افت چشم‌گیری رو تجربه کردن، بررسی‌ها نشون دادن نرخ کلیک برای جایگاه‌های ۶ تا ۱۰، نسبت به سال قبل ۳۰.۶۳ درصد افزایش داشته. این نشون میده کاربران ممکنه از خلاصه‌های تولید شده با هوش مصنوعی اسکرول کنن و به دنبال منابع اصلی در پایین صفحه بگردن.
در مجموع، برای جایگاه‌های ۱ تا ۵ میانگین افت نرخ کلیک حدود ۱۷.۹۲ درصد گزارش شده. این تحلیل بر اساس حدود ۷۴ هزار کلمه کلیدی که در ۱۰ رتبه اول بودن انجام شده.
گزارش ناشران بزرگ از روند مشابه
یافته‌های این تحقیق با گزارش‌هایی که از سوی ناشران بزرگ منتشر شده هم‌راستا هست. «کارلی استیون»، مدیر بخش سئو و محتوای فروشگاه آنلاین MailOnline، در کنگره جهانی رسانه‌های خبری (WAN-IFRA) اعلام کرد که نرخ کلیک (CTR) به‌وضوح زمانی که AI Overview در نتایج نمایش داده میشه، کاهش پیدا می‌کنه.
به نقل از Press Gazette، استیون توضیح داده:
«در دسکتاپ، وقتی در جایگاه اول نتایج ارگانیک هستیم، نرخ کلیک حدود ۱۳٪ و در موبایل حدود ۲۰٪ هست. اما وقتی AI Overview نمایش داده میشه، این اعداد به کمتر از ۵٪ در دسکتاپ و ۷٪ در موبایل کاهش پیدا می‌کنن.»
بر اساس داده‌های گسترده‌تر MailOnline، نرخ کلیک برای کلمات کلیدی دارای AI Overview در دسکتاپ ۵۶.۱٪ و در موبایل ۴۸.۲٪ کاهش داشته.
تأثیر ویجت‌های محصول بر فروشگاه‌های آنلاین
در این مطالعه همچنین به تغییراتی در عملکرد سایت‌های فروشگاهی (Ecommerce) اشاره شده که مربوط به ویجت‌های محصول گوگل هست.
ویجت‌هایی مثل «محصولات محبوب» یا «زیر قیمت [X]» از نوامبر ۲۰۲۴ به بعد بیشتر در نتایج جستجو دیده شدن، به‌ویژه در دسته‌بندی‌هایی مثل مراقبت خانگی، مد و زیبایی.
این ویجت‌ها به صورت مستقیم، رابط Google Shopping رو در نتایج جستجو باز می‌کنن و ممکنه باعث کاهش کلیک روی لینک‌های سنتی نتایج ارگانیک بشن.
روش تحقیق
GrowthSRC داده‌های سال به سال مربوط به Google Search Console برای مشتریان در حوزه‌های مختلف رو بررسی کرده؛ تمرکز این تحلیل روی تغییرات قبل و بعد از گسترش کامل AI Overview و Product Widgets بوده.
این دیتاست شامل اطلاعاتی مثل کوئری‌ها، تعداد کلیک، ایمپرشن (نمایش)، نرخ کلیک (CTR) و جایگاه میانگین بوده.
همچنین داده‌های تکمیلی از ابزار Ahrefs برای تشخیص اینکه کدوم کوئری‌ها باعث نمایش AI Overview یا ویجت محصول شدن استفاده شده.
محتواها هم بر اساس نوعشون دسته‌بندی شدن: صفحات محصول، صفحات کالکشن، و مقالات وبلاگی.
نتیجه‌گیری: زمان بازنگری در معیارهای موفقیت سئو
«ماهندرا چودری»، از شرکای GrowthSRC Media، به فعالان سئو توصیه کرده که معیارهای سنتی موفقیت، مثل صرفاً تعداد کلیک، رو بازنگری کنن:
«در شرایطی که دریافت کلیک از محتوای اطلاعاتی داره به یه چیز نادر تبدیل میشه، الان بهترین زمانه که به مشتری‌ها و ذی‌نفعان داخلی بگید دنبال ترافیک صرف بودن دیگه کافی نیست.»
اون پیشنهاد داده تمرکز به سمت موارد زیر بره:
-
سنجش تعامل کاربر فراتر از کلیک، مثل نرخ تبدیل، افزایش جستجوی برند، یا کانورژن‌های غیرمستقیم
-
توزیع محتوا در پلتفرم‌هایی مثل یوتیوب، تیک‌تاک و ردیت که کاربرانش کمتر از جستجوی سنتی استفاده می‌کنن
-
سرمایه‌گذاری روی تولید محتوای معتبر و سطح بالا در بالای قیف فروش برای افزایش آگاهی از برند
این روش‌ها می‌تونن کمک کنن که ارزش قابل اندازه‌گیری سئو حفظ بشه؛ حتی وقتی رفتار کاربران داره به‌شدت تغییر می‌کنه.
نگاهی به آینده
کاهش نرخ کلیک گوگل برای رتبه‌های اول نشون میده که رفتار کاربران در موتور جستجو، با حضور پررنگ‌تر محتوای تولید شده با هوش مصنوعی (AI-generated content) در حال تغییر جدیه.
سازگار شدن با این فضا، نیاز داره تمرکز صرف روی رتبه رو کنار بذاریم و بیشتر به این فکر کنیم که چطور دیده شدن برند یا سایت می‌تونه اهداف اصلی کسب‌وکار مثل جذب سرنخ (Lead) یا فروش رو تقویت کنه.
با رایج‌تر شدن جستجوهای بدون کلیک (Zero-click Search)، درک اینکه کاربر دقیقاً کجا درگیر محتوا میشه – و کجا نه – اهمیت خیلی بیشتری پیدا می‌کنه.
منبع : Google CTRs Drop 32% For Top Result After AI Overview Rollout
من، جعفر جلالی، سایت ایران بک لینک را راه‌اندازی کردم. با تکیه بر تجربیاتی که طی سال‌ها در کسب‌وکارهای آنلاین به دست آورده‌ام و همچنین استفاده از منابع اصلی و معتبر انگلیسی، تلاش کردم بهترین مقالات و منابع آموزشی در زمینه سئو را به زبان فارسی گردآوری کنم. هدف من از ایجاد ایران بک لینک این است که به کسب‌وکارهای آنلاین کمک کنم تا با دسترسی به اطلاعات کاربردی و جامع، به موفقیت بیشتری دست پیدا کنند. امیدوارم که ایران بک لینک بتواند به منبعی قابل‌اعتماد برای شما تبدیل شود.